Motyle

Jeżeli codzienne zajęcia nużą cię i męczą, pomyśl przez chwilę o nieustannie krzątających się motylach. Ich rozkład dnia może na pierwszy rzut oka przypominać wymarzony urlop — fruwają z kwiatka na kwiatek, tu i ówdzie popijają nektar i do woli zażywają kąpieli w słońcu. Prowadząc takie życie, motyl wydaje się ucieleśnieniem beztroski. Jednakże w świecie owadów pozory czasem mylą. Motyle to pracowite stworzenia, które wykonują ważne zadania, bezustannie walcząc z upływającym czasem. Przypatrzmy się zatem, jak wygląda motyli dzień. • Haust słońca na śniadanie Czy tuż po przebudzeniu nie czujesz się osłabiony? Motyle zwykle nachodzi poranna apatia. Niejednego ranka dosłownie nie mogą się rozruszać. Rzecz w tym, że temperatura ich ciała zależy od temperatury otoczenia. Kiedy spędzą chłodną noc przyczepione do liścia, ich krew tak się oziębia, że ledwo się ruszają, nie mówiąc już o lataniu. Muszą więc czekać na słońce. O brzasku motyl rozkłada skrzydła i wystawia je ku ciepłym promieniom słonecznym. Rozpostarte skrzydełka działają jak miniaturowe płytki baterii słonecznej, pochłaniają potrzebne ciepło i wkrótce motyl jest gotowy do żeglowania. A co się z nim dzieje, gdy niebo jest zachmurzone? W chłodniejszych rejonach musi siedzieć nieruchomo na wygodnej gałązce albo na kwiatku aż do momentu, gdy zaświeci słońce. Nie robi tego z lenistwa, lecz z konieczności. Jeżeli dzień nie jest zbyt upalny, motyl od czasu do czasu przysiada, by ponownie skorzystać ze słonecznej terapii. Owo pobieranie potrzebnej dawki energii słonecznej przypomina uzupełnianie paliwa w samochodzie na stacji benzynowej. W tropikach motyl musi się wygrzewać jedynie wczesnym rankiem albo zaraz po deszczu. Ogólnie necz biorąc, im jest zimniej, tym więcej czasu zajmuje mu rozgrzewka. Kiedy już odzyska energię, natychmiast zabiera się do pracy. • ‘Miłość od pierwszego zapachu’ Pobieranie wilgoci z ziemi Najważniejsze zadanie motyla polega na znalezieniu partnerki. Owady te żyją zwykle tylko kilka tygodni, nie mają więc czasu do stracenia. W motylim świecie wyszukanie partnerki nie jest proste — wymaga ogromnej cierpliwości i niesłychanego uporu. Motyle nie wiedzą, czym jest „miłość od pierwszego wejrzenia”. Znane są z krótkowzroczności i nieraz nie zauważają, iż interesują się przedstawicielką innego gatunku. Dlatego ich zaloty są często bezowocne i kończą się, gdy konkurent sobie uświadomi, iż zawiodły go oczy. Na domiar złego samiczka zazwyczaj nie jest ustosunkowana przychylnie. Podniecony samiec fruwa wokół niej wytrwale, wykonując coś w rodzaju przyśpieszonego walca powietrznego, i ma nadzieję, że samiczka w końcu ustąpi. Ale ten widowiskowy spektakl taneczny niejednokrotnie zostaje nagle przerwany odlotem samiczki. Niepocieszony samczyk nie ma innego wyjścia, jak udać się na dalsze poszukiwania. Jest rzeczą dość zaskakującą, że wspaniałe ubarwienie zalotnika nie robi na samiczce specjalnego wrażenia. Chociaż Darwin pochopnie twierdził, jakoby żywe barwy motyli stanowiły „ewolucyjne ułatwienie”, to jednak dowody tego nie potwierdzają. Pewien eksperyment wykazał, że samiczki północnoamerykańskiego gatunku Anartia amathea z powodzeniem dobierały się w pary z samcami, których jaskrawe, szkarłatno-czarne skrzydła całkowicie zamalowano na czarno. Chyba najbardziej liczy się styl lotu, wytrwałość, a przede wszystkim jedyny w swoim rodzaju „pył miłosny”. Ów miłosny pyłek zawiera feromon, będący największym atutem samczyka. Jest to zniewalający zapach, wytwarzany specjalnie dla zwabienia partnerki tego samego gatunku. W czasie zalotów, motyl stara się ją upoić tym odurzającym „specjałem”. Chociaż pył miłosny nie daje gwarancji powodzenia, czyni cuda, gdy w końcu znajdzie się chętna samiczka. • Smak nektaru Motyl musi w jakiś sposób uzupełniać energię zużytą na poszukiwanie partnerki. Stąd jego apetyt na nektar. To wysokokaloryczne pożywienie kwiaty reklamują swymi przepięknymi kształtami i kolorami. Motyl przysiada na kwiatku, sprytnie wbija w jego podstawę podłużną trąbkę i wysysa nektar. W czasie nektarowej uczty do owłosionego ciała owada przylepia się pyłek, przenoszony później na kolejne kwiatki. Codzienna praca motyla polega właśnie na odwiedzaniu i zapylaniu setek kwiatów. Ale w lasach tropikalnych nie ma ich zbyt dużo. Czym więc zwykle żywią się tamtejsze motyle? Tropikalnym motylom największą przyjemność sprawia objadanie się gnijącymi owocami. Przejrzały owoc, który spada na ziemię, jest słodki i bogaty w energię. Motyle lubią też sól. Często się widzi, jak ją wysysają z wilgotnej gleby, a niekiedy spijają pot z ręki podziwiającego je człowieka. Zauważono nawet motyla Dryas iulia odważnie osuszającego łzy kajmana. Nasz uskrzydlony przyjaciel nie tylko musi pilnie szukać partnerki, zapylać kwiaty i dobrze się odżywiać, ale też wystrzegać się wrogów. Może wygląda na bezbronnego, potrafi jednak kilkoma sposobami uniknąć schwytania. • Unikanie niebezpieczeństwa Jaskrawy motyl fruwający nad łąką byłby zapewne łakomym kąskiem dla każdego owadożernego ptaka. Ale zygzakowaty i szybki lot owada sprawia, że pochwycenie go wcale nie jest łatwe. Większość ptaków rezygnuje już po kilku próbach. A jeśli nawet uda się go złapać, motyl może uciec, zostawiając w dziobie napastnika kawałek skrzydełka. Również wzrok jest dla motyli ochroną. Chociaż są krótkowzroczne, ich złożone oczy niezwykle szybko reagują na ruch. Wystarczy najmniejsza oznaka niebezpieczeństwa, a owad odlatuje. Doskonale wiedzą o tym wszyscy, którzy próbowali go sfotografować. Dla motyli, które latają wolno, zabezpieczeniem jest jeszcze coś innego — ich okropny smak. Bierze się to stąd, że jako gąsienice żywiły się trującymi roślinami. Jeżeli ptak raz ugryzł takiego motyla, zwykle unika następnego spotkania Te niesmaczne motyle, na przykład Danaus plexippus, często mają jaskrawe ubarwienie. Stanowi ono dla ptaka wyraźne ostrzeżenie, przypominające mu, że ma się trzymać z daleka. • Koniec podróży The World Book Encyclopedia informuje, że większość motyli żyje nie dłużej niż kilka tygodni, ale pewne gatunki mogą dożyć nawet 18 miesięcy. Niektóre zapadają w sen na czas zimowych chłodów, a w rejonach tropikalnych — na okres długiej suszy. Pomimo krótkiego życia motyle potrafią jednak dokonać zadziwiających wyczynów, W ubiegłym stuleciu duża liczba motyli z gatunku Danaus plexippus przeleciała przez Atlantyk, by się osiedlić na Wyspach Kanaryjskich u wybrzeży Afryki. Inny wielki podróżnik, rusałka osetnik, każdego lata przenosi się z Afryki Północnej w północne rejony Europy. Podczas swego niedługiego życia motyle niezmordowanie wykonują ważną pracę, zapylając kwiaty, krzewy oraz drzewa owocowe. Ale to jeszcze nie wszystko — upiększają krajobraz i budzą zachwyt. Lato bez motyli nie byłoby latem. Artykuł pochodzi ze strony http://www.rumburak.friko.pl/ARTYKULY/swiat/zwierzeta/owady/motyl.php#100